Retronauta.pl > Maszt w Gąbinie - najwyższa budowla świata (1974-1991)
2015-12-05 Maszt w Gąbinie - najwyższa budowla świata (1974-1991)
Zbudowany na terenie byłego PGR-u 646 metrowy masz radiowy w Konstantynowie koło Gąbina przez 17 lat (1974-1991) był najwyższą budowlą na świecie.W latach 1974-1991 maszt w Gąbinie, zlokalizowany ok. 90 km od Warszawy, ze względu na swoją rekordową wysokość stanowił ewenement na skalę światową, oficjalnie wpisany do Księgi rekordów Guinnessa.
Zestawienie kolejnych najwyższych budowli świata (budynków i masztów)
Budowa masztu
"Historia masztu w Konstantynowie rozpoczęła się w momencie, gdy jeden z dostojników państwowych wyjechał na urlop gdzieś w głębokie lasy i nie mógł tam odbierać I programu Polskiego Radia. Wtedy zaczęto się zastanawiać, co zrobić, żeby zasięgiem nadajników pokryć cały kraj." - powiedział w wywiadzie inż. Jan Polak, konstruktor masztu.
Maszt w w 1989 roku (grafika: Wikipedia, Hiuppo (CC))
Budowa masztu zaprojektowanego inż. Jana Polaka trwała 2 lata (1972-1974). Wykonawcą prac budowlanych była firma Mostostal Zabrze.
Cała konstrukcja masztu ważyła 577 ton i w całości wykonana była ze stali. Konstrukcję masztu podzielono na 86 sekcji, każda o wysokości 7,5 metra. Miały one przekrój poprzecznym w kształcie trójkąta równobocznego o boku długości 4,8 m. Główne elementy nośne wykonano ze stalowych rur o średnicy 24 cm. W zależności od miejsca ścianki rury miały od 8 do 34 mm grubości. Zostały wyprodukowane przez Hutę Batory.
Masz utrzymywany był w pionie przez 5 zespołów odciągów, czyli łącznie 15 lin o średnicy 5 cm.
Pracownicy na masz wjeżdżali windą o napędzie spalinowym. Podroż na szczyt trwała pół godziny.
Umieszczony w okolicach centrum geograficznego Polski maszt z infrastrukturą oficjalnie nazwany był jako Radiofoniczne Centrum Nadawcze w Konstantynowie. Zajmował powierzchnię 65 ha. Zbudowano do niego drogi dojazdowe, doprowadzono 2 niezależne linie zasilania 110 kV. Mimo wysokiego zużycia energetycznego całego kompleksu (koło 6000 kW) przyłącze takie wychodziło daleko poza potrzeby, jednak miało zabezpieczać zasilanie ważnej dla władz stacji nadawczej. Budynek nadajników o wielkości 17 tys. m3 znajdował się około 600 m od masztu.
Inwestycja zrealizowana została z okazji 30-lecia PRL (grafika: Wikipedia, Młody Technik (CC))
Oficjalne otwarcie kompleksu z masztem miało miejsce 30 lipca 1974 roku. Z okazji otwarcia masztu wydano okolicznościowe znaczki i kartki pocztowe.
Działanie masztu
Maszt transmitował program pierwszy Polskiego Radia słyszany był nie tylko w całej Polsce, ale także w całej Europie, Wschodniej Azji, Północnej Afryce, a nawet w USA i Kanadzie. Emisję umożliwiały 2 nadajniki radiowe firmy Brown Boveri o mocy 1000 kW każdy (razem 2 MW).
Nadawany sygnał dostarczany był z studia radiowego w Warszawy poprzez radiolinię opracowany przez japońską firmę NEC. Sygnał wędrował ze studia wpierw kablem do anteny umieszczonej na tarasie Pałacu Kultury i Nauki. Stąd za pomocą parabolicznej anteny o średnicy 400 cm przekazywany był do stacji przekaźnikowej w miejscowości Wiejce w pobliżu Kampinosu, i następnie docelowo przesyłany był do anteny systemu radiolinii umieszczonego na 76 metrowym maszcie znajdującym się na terenie radiostacji w Konstantynowie.
Radiostacja pracowała na falach długich o częstotliwości 227 kHz do 1 lutego 1988 roku i później na częstotliwości 225 kHz.
Ze względu na imponującą wysokość stanowiący przeszkodę maszt został wyposażony na 16 poziomach w światła pozycyjne o mocy 200 W każda. Na szczycie znajdowały się dwie lampy błyskowe o mocy 1000 W.
Zawalenie się masztu
Maszt w Gąbinie zawalił się 8 sierpnia 1991 roku podczas prac konserwatorskich. Powodem było nieprawidłowe napięcie odciągów. Szczęśliwie podczas katastrofy nikomu się nic nie stało.
Materiał video 3 miesiące po zawaleni się wieży
Maszt złamał się i opadł w taki sposób, że jego czubek wbił się w ziemię tuż koło jego podstawy.
Planowano odbudowanie masztu. Nie zgodzili się na to okoliczni mieszkańcy. Następcą została radiostacja w Solcu Kujawskim, której najwyższy maszt ma zaledwie 335 metrów, co stanowi niemal połowę wysokości masztu z Gąbina.
Pobicie rekordu wysokości
Rekord wysokości polskiego masztu został pobity dopiero 19 maja 2008 roku, kiedy to budowana właśnie wieża Burj Khalifa osiągnęła wyższą wysokość. W lutym 2009 roku osiągnęła ona swoją wysokość ostateczną 828 metrów, co do dziś jest rekordem.
Zbudowany w latach 2009-2014 budynek Burdż Chalifa ma wysokość ma 829,8 metrów (grafika: Wikipedia (CC))
Dane techniczne
- wysokość: 646,28 m
- masa masztu: 577 ton
- smukłość masztu (stosunek wysokości do długości bok): 133
Harmonogram
- 1970 - rozpoczęcie budowy kompleksu
- 1972-10-18 - wmurowanie aktu erekcyjnego
- 1974-05-18 - ukończenie budowy masztu
- 1974-07-30 - oficjalne otwarcie masztu
- 1991-08-08 - zawalenie się masztu
Wsparcie
Wesprzyj dalszy rozwój serwisu internetowego Retronauta.pl. Nie blokuj i reaguj na reklamy, sprawdź poniższe strony naszych partnerów. W ten sposób zapewniasz sobie dalsze wiadomości z przeszłości za darmo.
| Retronauta.pl na serwisach społecznościowych: | |